برای آنکه بتوانیم تفاوت باتری یو پی اس و باتری ماشین را بدانیم . بهتر است اول درباره مشخصات هر دو مدل به اختصار توضیحاتی بدهیم .
باتری خودرو :
باتریماشین در کشور ما با نام های مختلف شناخته می شود . مانند باتری خودرو ،باتری اتمی ، باتریتر ، باتریاستارتی و باتری اسیدی سربی . اجزای باتری تشکیل شده است از :
۱-پوسته که قالبا از جنس پلی کربنات و پروپلین که جنس مقاوم و سختی دارد
۲- صفحات الکترود از جنس الیاژ سرب و کلسیم می باشد
۳ – الکترولیز از اسید سولفوریک ۶۵% تشکیل شده است
ساختار باتری به گونه ای است که صفحات الکترود کاملا در اسیدسولفوریک غوطه ور می باشد . این نوع باتری به دو دسته تقسیم می شود :
این نوع باتریها بطور کامل وکیوم نیستند . لذا پس از گذشت مدتی بر اثر شارژ و دشارژهای متوالی آب داخل باتری تبخیر می گردد . به همین منظور هر سلول باتری دارای درب مجزا جهت افزودن آب مقطر می باشد . به طوری که اگر مقدار آب باتری کم و به تبع آن درصد اسید باتری زیاد گردد ، بتوان به آن آب مقطر مورد نیاز را اضافه نمود . با اضافه کردن آب مقطر عملیات الکترولیت به درستی انجام می پذیرد . به همین دلیل این نوع باتریها همیشه باید بازدید و چکاپ گردند .
باتری خشک یا باتری اتمی :
در باتری خشک یا اتمی درب باتری آنها کاملا بسته و وکیوم است . در این نوع باتری نیاز به اضافه نمودن آب مقطر یا اسید نمی باشد . این باتری دارای یک نشانگر جهت نمایش سلامت و صحت عملکرد می باشد . با سبز بودن این علامت می توان از سالم بودن باتری مطمئن شد .
باتری یو پی اس :
همانطور که در باتری یو پی اس گفته شده ، بهترین باتری برای یو پی اس ، باتری سیلد لید اسید ( sealed lead acid ) می باشند . این نوع باتری ها از نوع باتری ساکن و کاملا وکیوم شده می باشند . طراحی آن به گونه ای است که امکان هیچگونه نشت مایع الکترولیز و گاز وجود ندارد . لذا بسیار مناسب برای محیط های سربسته می باشد .
الکترولیز این نوع باتری داخل پدها و الیاف مخصوصی که بین صفحات سربی وجود دارد می باشد . صفحات الکترودها مانند باتری ماشین داخل اسید غوطه ور نیستند . طراحی باتری های یو پی اس به گونه ای متفاوت است . تا بتوانند در زمان دشارژ با آمپر پایین تر و زمان طولانی تری برق لازم را تهیه نمایند . بهترین حالت برای شارژ این نوع باتری با کمتربن مقدار جریان و بیشترین زمان ممکن می باشد . زمان و مقدار جریان شارژ و دشارژ هر باتری در کاتالوگ و مشخصات فنی آن ذکر شده است .
تفاوت باتری یو پی اس و باتری خودرو :
در باتری خودرو باید توانایی تولید جریان زیاد در مدت کوتاهی داشته باشد . زیرا جریان لحظه ای زیادی زمان استارت اتومبیل از باتری کشیده می شود . همین دلیل دارای تعداد صفحات و مقدار الکترولیز زیادی می باشد . تا بتواند جریان لحظه ای لازم را تامین نماید . لذا در زمان کوتاهتری باید باتری مجدد شارژ گردد تا آماده استارت احتمالی بعدی باشد .
از این رو سیکل جریان شارژو دشارژ باتری اتومبیل کاملا با باتریهای یو پی اس یا همان باتری سیلد لید اسید بسیار متفاوت می باشد . شارژرهای موجود در یو پی اس برای باتری های سیلد لید اسید طراحی و دقیقا با سیکل شارژ و دشارژ باتری یو پی اس ups متناسب است.
آیا می توان از باتری ماشین برای یو پی اس استفاده نمود ؟
همانطور که در مطالب فوق بیان گردید . سیکل جریان دهی دستگاه شارژر یو پی اس UPS با باتری خودرو متفاوت می باشد . به همین منظور توصیه نمی شود که باتری ماشین به دستگاه یو پی اس ups متصل گردد . زمان برق دهی باتری یو پی اس (backup time) دلیل دیگری است که از باتری ماشین برای یو پی اس استفاده نگردد .
به دلیل عدم انطباق سیکل جریان شارژ و دشارژ باتری با شارژر دستگاه یو پی اس امکان بالارفتن دمای باتری وجود دارد . باتری اتومبیل بطور کامل وکیوم نیست . لذا در این صورت امکان دارد گاز و بخارات داخل باتری و در بعضی اوقات مایع داخل باتری به بیرون نشت نماید . که این برای فضاهای بسته نا مناسب و خطرناک می باشد .
پیشنهاد می گردد برای دستگاه یو پی اس ، حتما از باتری سیلد لید اسید استفاده گردد . تا هم بهره گیری کامل از عملکرد صحیح ، عمر مفید بالا و امنیت بیشتر بتوان بهترین راندمان را از باتری یو پی اس داشته باشیم .
تشخیص باتری ماشین از باتری یو پی اس :
برای تشخیص این باتری از شکل ظاهری می توان از سر پیلت باتری (سر قطب باتری) متوجه شد . در باتری های اتومبیل ، سرپیلت باتری به صورت سرب استوانه ای شکل هستند . سرپیلت ها توسط سرباتری به کابل متصل می شود . در باتری های یو پی اس (سیلد لید اسید ) به صورت تخت و مستطیل شکل است . که توسط پیچ و مهره به کابل شو متصل می شود .
می دانید که اسید داخل باتری ماشین شناور است . در صورت تکان دادن باتری احساس میکنیم مایعی داخل باتری در حال تکان خوردن است . این باتری ، باتری خودرو می باشد . اگر هیچ حرکت و صدایی از باتری مشاهده نشد ، باتری ، باتری یو پی اس (سیلد لید اسید) می باشد . در ضمن در وزن نیز متفاوت هستند . باتری های یو پی اس نسبت به باتری های ماشین (در توان مشابه ) سنگین تر هستند .