باتری یو پی اس چیست؟BATTERY UPS
باتریهای متفاوتی را می توان برای دستگاه های یو پی اس استفاده کرد . ولی با توجه به قیمت و نسبت به طول عمر باتریها ، باتری مناسب برای یو پی اس UPS باتری سیلد لید اسید SEALED LEAD ACID بوده که کلمه سیلد « SEALED» به معانی مهر و موم شده ( وکیوم ) وکلمه لید «LEAD» به معنای سرب می باشد .
واژه sealed lead acid به معنای باتری سربی اسیدی کاملاً وکیوم شده و بسته است . همانطور که می دانید نام باتریها را از روی جنس پلیت و محلول الکترولیت آن نامگذاری می گردد .
ساختار باتری یو پی اس :
ساختار اصلی باتریها به طور کلی معمولاً یه یک شکل می باشد . تفاوت عمدۀ آنها در مواد تشکیل دهنده ، پلیت و الکترولیت ها می باشد . اگر بخواهیم تفاوت عمده دیگری را در باتریها بیان کنیم می توانیم باتریها را به دو دسته تقسیم نماییم .
-
باتری های که نیاز به چکاب و بازدید به صورت دوره ای دارند و دائماً باید مقدار الکترولیت آن بررسی گردد .
-
دسته دوم باتری های وکیومی هستند که نیاز به نگهداری و چکاب ندارند که ما در اینجا در مورد باتری یو پی اس سیلد لید اسید صحبت می کنیم.
اجزاء تشکیل دهنده یا ساختار باتری سیلد لید اسید:
۱– بدنه باتری : (Battery case & cover)
جعبه و یا بدنه باتری از جنس پلاستیک که عمدتاً از رزین های ABS است که این بدنه بسیار مقاوم در برابر حرارت ناشی ازمحیط و فعل و انفعالات داخلی باتری بوده و نیز عایق کامل جریان الکتریسیته می باشد .
کیس باتری به طوری ساخته و طراحی شده که در پایین هر سلول یک حوضچه کوچک قرار دارد . در این حوضچه ها املاح و مواد رسوب شده که رسانا می باشند در آن ته نشین می شوند ، تا موجب اتصال بین صفحات داخلی باتری نگردد .
درطراحی و ساخت جعبه باتری مسئله ای که بسیار حائز اهمیت است ، وکیوم کامل جعبه برای جلوگیری از هرگونه نشتی الکترولیت و گاز حاصله می باشد . البته این امر باعث بالا رفتن امنیت و عمر مفید باتری می گردد .
همانطور که از نام این باتری پیداست مهمترین ویژگی باتری سیلد لید اسید SEALED LEAD ACID بحث وکیوم باتری می باشد . چرا که نشتی آن نه تنها باعث خرابی باتری ، بلکه باعث آلودگی محیط اطراف نیز می گردد .
۲– صفحات یا پلیت باطری:(PLATE Battery )
صفحات باتری عمدتاً به صورت مشبک بوده و الکترود قطب مثبت (POS) از آلیاژ کلسیم سرب اندود دارای اکسید سرب متخلخل به عنوان ماده فعال می باشد . الکترود قطب منفی (NEG) از جنس سرب اسفنجی از آلیاژ کلسیم سرب بوده و بطور معمول صفحات منفی نازک تر از الکترود قطب مثبت است.
۳– الکترولیت باتری:(Electrolyte Battery)
الکترولیت باتری محلولی است با قابلیت یونیزه شدن که درداخل باتری وجود دارد . این محلول جهت انجام فعل و انفعالات بین الکترونهای منفی و مثبت می باشد و یا به عبارتی الکترولیت محلی برای عبورالکترونها بین الکترودهای مثبت و منفی درزمان شارژ و دشارژ است . این محلول درباتریهای یو پی اس (سیلد لید اسید) ازاسید سولفوریک به غلظت ۲۵الی ۳۵درصد تشکیل می شود . (H2soy+H2o)
۴– جداکننده صفحات باطری سیلد لید اسید:(separator Battery )
در باتریهای سربی اسیدی معمولی صفحۀ جداکننده مانعی برای اتصال بین الکترونهای مثبت و منفی است . جنس آنها معمولاً از PVC و سلولوزی و پلی اتیلن و یا مواد شیمیایی دیگری هستند که در این نوع از باتری الکترولیت به صورت مایع آزاد داخل باتری می باشد .
در باتریهای یو پی اس سیلد لید اسید SEALED LEAD ACID (AGM) از جداکننده ای به نام (ABSORPTIVE GLASS MAL) استفاده می شود . این جدا کننده از نوعی فایبرگلاس ذخیم ، قابلیت جذب الکترولیت بالا و برگردان اکسیژن آزاد شده به واکنش را دارا می باشد .
در این نوع باتریها ( سیلد لید اسید) الکترولیت به صورت مایع و آزاد در داخل باتری نبوده بلکه الکترولیت، جذب جدا کننده (Separator ) می باشد . این امر باعث می گردد باتریها دارای عمر مفید بالا ، قابلیت کارکرد در حالت ساکن و در دمای متعادل اتاق بوده و در ضمن دارای راندمان نسبتاً بالایی باشند .
باتریهای سیلد لید اسید ژله ای SEALED LEAD ACID (GEL) شباهتی زیادی به باتری AGM داشته فقط به جای الکترولیت از ژله یا خمیر استفاده می گردد . این باتری ها دارای طول عمر بیشتر و قابلیت کارکرد در دمای پائین تر را دارد . اما قیمت این نوع باتری گرانتر می باشد .
دلایل عمده اتمام عمر باتری را در مقاله دلیل اتمام عمر باتری یو پی اس مشاهده نماید.